Onze gewoontes vormen wie we zijn. We begrijpen dat het niet altijd even makkelijk is om goede gewoontes aan te nemen en slechte af te leren. Maar gezonde en slechte gewoonten bepalen in grote mate hoe we ons voelen. Of we gelukkig, zelfverzekerd, gezond en energiek zijn of dat we onzeker, moe en zwak door het leven gaan.
Gewoonten bepalen onze houding, acties en uiteindelijk gezondheid. Maar voordat je kunt beginnen met het ontwikkelen van nieuwe gezonde gewoontes, is het handig om te begrijpen hoe ze gevormd worden en welke ‘fouten’ je moet vermijden.
Daarom hebben we deze gids samengesteld boordevol waardevolle tips van onze leefstijlcoaches. Zo is er nog meer kans op succesvol nieuwe, goede en gezonde gewoontes te implementeren in jouw dagelijkse leven!
Een gewoonte is de neiging om iets (bijna) automatisch te doen wat zowel schadelijk of gezondheidsbevorderend kan werken. Een goede gewoonte helpt je om je doelen te bereiken op persoonlijk en professioneel vlak. Ze ontstaan door beloning zoekende mechanismen in je hersenen. Ze worden vaak door specifieke dingen getriggerd zoals versgemalen koffiebonen die je laten verlangen naar een kop koffie. Of stress op je werk die je bijna dwingt om een koekje te eten. Na een tijdje worden gewoontes een terugkerend onderdeel van je levensstijl.
Om je een idee te geven hoeveel gewoontes je in je leven hebt, hieronder een aantal voorbeelden:
En zo zijn er nog honderden andere voorbeelden te noemen.
Gewoontes ontwikkelen is een manier van je hersenen om effectiever te leven. Hoe minder je hoeft na te denken bij een bepaalde taak des te minder energie het kost. Dat is uiteindelijk ongemerkt het doel van je brein.
Op zich is dit een hele positieve en knappe eigenschap van je lichaam. Toch kan het ook tegen je gebruikt worden, want slechte gewoontes worden net zo makkelijk (of soms zelfs makkelijker) aangemaakt dan goede.
Het belangrijkste verschil tussen een gewoonte en routine is bewustzijn. Beide zijn regelmatig herhalende acties waarbij gewoontes op de automatische piloot gaan en je over routines moet nadenken. Routines vragen om bewuste intentie om bepaald gedrag uit te voeren.
Het is mogelijk om uiteindelijk van een routine een gewoonte te maken. Dit vraagt tijd, aandacht en doorzettingsvermogen. Wanneer je bijvoorbeeld elke ochtend ineens zonder te merken en jezelf ertoe te zetten een glas water drinkt, is het een gewoonte geworden.
Nieuwe gewoontes kun je bepalen wanneer je een doel voor jezelf gesteld hebt. We hebben de meest voorkomende gezondheidsdoelen voor je op een rij gezet. Samen kunnen we vervolgens nieuwe routines bepalen en uiteindelijk gewoontes bereiken.
Gewoontevorming is het proces waarin steeds herhalend gedrag automatisch wordt. Dit kan opzettelijk gebeuren doordat je het als een bewust proces begint. Maar het kan ook ongepland gebeuren door een behoefte die vanuit je lichaam komt.
Het vormen van gewoontes gebeurt niet af en toe, het is een doorlopend en eindeloze feedback- of gewoontelus. Deze lus bestaat uit 4 fasen waarin je getriggerd wordt door je lichaam of omgeving waaruit een (1) verlangen ontstaat. Vervolgens reageer je hierop met een (2) gedachte of een handeling. Hoe je (3) reageert en of dit positief is hangt af van hoe moeilijk het wenselijke gedrag is dat je eigenlijk wilt uitvoeren. Wanneer het meer moeite kost ben je sneller geneigd om het niet te doen. Tot slot krijgt je brein een (4) beloning omdat je een gewoonte hebt uitgevoerd. Je bevestigt op dat moment dat het goed was om deze handeling uit te voeren en dat je deze voor de toekomst moet onthouden omdat het goed voelt.
Op je werk staat een koekjespot waar je elke keer langs loopt op weg naar een vergaderzaal waar je dagelijks een overleg voert met je baas. Omdat je vaak spanning voelt over deze gesprekken en minder zelfvertrouwen ervaart, is het automatische negatieve gedrag van steeds een koekje pakken moeilijk te onderdrukken. De gewoontelus ziet er als volgt uit:
Een moment later, heb je wellicht ineens een schuldgevoel omdat je weer de koekjes niet kon weerstaan. De gewoontelus heeft dan ineens een negatieve kant. Deze kun je gebruiken om uiteindelijk je verkeerde gewoonte te doorbreken. In de volgende paragrafen staan we hierbij stil.
Om je gewoontes te veranderen moet je eerst bepalen wat je wilt wijzigen in je gedrag. Bedenk vervolgens waarom je deze gewoonten wilt aanpassen. Wat is het gevolg wanneer je de slechte gewoontes vasthoudt en hoe voel jij je wanneer je de nieuwe routines weet om te zetten naar positieve en gezonde gedragingen. Ga vervolgens aan de slag, neem de tijd en wees geduldig. Het kan wel 6 maanden duren voordat je nieuwe routines een gewoonte zijn geworden.
Veel experts zeggen dat het 21 dagen duurt voordat je een nieuwe gewoonte hebt aangeleerd. Dit hangt echter van verschillende factoren af. Vaak zien wij dat het langer duurt dan 3 weken. Uit Nederlands onderzoek in 2020 blijkt dat het vormen van gezonde gewoontes aanzienlijk verbeterde in een periode van 90 dagen. Dat betekent niet dat voor iedereen deze periode hetzelfde is. Sommigen hadden na 18 dagen al een nieuwe gewoonte aangeleerd terwijl anderen er een half jaar over deden.
Er zijn 12 stappen en adviezen die je helpen bij het creëren van goede gewoontes en het afleveren van slechte.
Er zijn over het algemeen 5 redenen waarom het veranderen van slechte gewoontes niet werken. Deze redenen herkennen is de eerste stap naar het verbeteren van gedrag.
Wanneer je het erg lastig vindt om nieuwe gewoontes aan te leren, vraag dan om hulp. Onze gediplomeerde Personal Coaches staan voor je klaar om samen met jou je leven positief te veranderen.
In een habit tracker kun je routines opnemen en reminders instellen voor dagelijkse, wekelijkse en maandelijkse handelingen, zodat deze uiteindelijk gewoontes worden. Je houdt op een eenvoudige manier bij welk gedrag je uitvoert en hoe vaak. Het is een soort logboek van wenselijk gedrag.
Een habit tracker kun je digitaal gebruiken op je telefoon, maar je kunt er ook een notitieboek voor gebruiken. Kies de manier die jij het handigste vindt en die je het beste gaat gebruiken. Zo is er meer kans op succes.
Er zijn vele gratis habit trackers voor iPhones en Android telefoons verkrijgbaar in de app stores. Je kunt ze bijna allemaal kosteloos gebruiken. Wil je de premium features gebruiken dan betaal je eenmalig een bedrag of een klein bedrag per maand. Een goed voorbeeld voor Android telefoons is HabitNow en een goede keuze voor iPhone gebruikers is Habit Tracker.
Download een habit tracker naar keuze van de Google Play Store of iOS store en vul deze met nieuwe routines die je wilt omzetten naar gewoontes.
In de HabitNow app voor Android telefoons kun je per taak opgeven of je deze met ja of nee moet beantwoorden, je een getal moet invullen of je een timer wilt gebruiken. Zo kun je heel specifiek nieuwe gewoontes bepalen. Een timer gebruik je bijvoorbeeld als je elke dag 30 minuten wilt wandelen. Een ja of nee antwoord kun je inzetten om aan te geven dat je de trap hebt genomen op je werk. En een getal kun je gebruiken om aan te geven hoeveel water je gedronken hebt. Hieronder zie je een afbeelding van een ingevulde habit tracker.
Hieronder een 6-tal gewoontes die je zou kunnen gebruiken wanneer je verantwoord wilt afvallen. De mogelijkheden zijn natuurlijk eindeloos. Kijk vooral goed naar wat jij nodig hebt:
Heb je hulp nodig bij het bepalen van nieuwe gezonde gewoontes? Onze Leefstijlcoaches en Personal Trainers staan uitgebreid stil bij wenselijk gedrag en geven je graag advies over hoe je routines om kunt zetten naar gewoontes.
Een tracker Bullet Journal is een dagboek waarin je overzichten maakt van gewoontes waar jij je aan wilt houden. Deze gewoontes kun je per dag afvinken door de tracker in te kleuren. Dit kan in de vorm van lijsten, tekeningen of diagrammen.
Zorg ervoor dat je de gewoontes duidelijk benoemt. Schrijf op dat je ‘minimaal 2 liter water’ drinkt per dag in plaats van ‘genoeg water drinken’. Zo kun je precies bijhouden of je voldoet aan je eigen wensen. Op den duur drink je vanzelf genoeg water. Bijhouden van een habit tracker is dan niet meer nodig.
➽ Ben je benieuwd hoeveel water je moet drinken om verantwoord af te vallen? Lees dan verder in deze blog.
Ga terug